Batıl İnançlar

Mardin ve Çevresinde Batıl İnanç ve Hurafeler
Hurafeler inancımızda olmayan ve akli dayanağı olmayan inanışlardır. Bu inanışlar toplum içinde yıllarca büyük bir önem taşımıştır. Genellikle israiliyattan gelme ve batıldır. Ama bazı hurafeler kötü bir durumun ortaya çıkmasını engellemek için söylenmiştir. Bu nedenle faydalı ve zararlı olarak ikiye ayırabiliriz.
 

Faydalı olanlar:
1- Çocukları kuyuya düşme tehlikesinden korumak için, Kuyunun yanına giderseniz “Şeho Salabo ti cırkın bı çegünu lıl cıb û yıhnıkkın.” söylentisidir.
2- Sağlığın korunması amacıyla, evin süpürüldükten sonra süprüntülerin kapı eşiğinde bırakılmasını yasaklayan “ Let hellevn ıl vese’ğ helf ıl beb, kele ti ser havnak şiyatin” söylentisidir. (Arapçada şeytan: Gözle görünmeyen yani mikroptur.)
3- “Yere tuz dökmeyin, ahîrette göz kapaklarınızla toplayacaksınız” (“le bızzun ıl mılh kele fıl ehrê tıt lımmuhu bı ıcfen ‘ayneykın”) söylentisi. Bunun nedeni eskiden tuzun çok zor bulunması ve tuzun israfını önlemekti.
4-“Li yekıl mın matbahiyê, ti hıt fı kırru (de’vıtu) matar.”  (Tencereden yemek yemeyin yoksa düğününüzde yağmur yağar.) Bu ifade, yemek yeme adabına uymayanlar için söylenmiştir. (kır: düğün)
5-“Ayakkabılarınızı ters bırakmayın yoksa içine şeytan girer.” Cümlesiyle ayakkabıların eşik önlerine dağınık bırakılmaması öğütlenmektedir.
6- “Li yıktıl ıl ‘akrokê ti sêr fı idû sêlulê”  (Kurbağa öldürenin elinde siğil çıkar.)  Çocukların kurbağaları öldürmelerini önlemek için söylenmiştir. (sêlulê: siğil)
7- “Lı yıhra ‘el tarêk ti ser fı c…ru zırkıtayê” (Yola pisleyenin k….da büyükçe sivilce çıkar.) Yola pislemeyi engellemek için söylenmiştir.
8- Yemek yiyen birinin elindekini paylaşmaması halinde “hayyıtuv tı tıciy lık” (yılanı sana gelecek) denilmesi. Bu söz ile paylaşma tavsiye ediliyor.
9- “Liy yıl’eb fıl nar tiy bul tahtuv” (ateşle oynayanlar akşamları altını ıslatır) denilerek çocukların ateşle oynaması engellenirdi.  
 

Zararlı olanlar:
1-Çarşamba günü yıkanılmaz (banyo yapılmaz) cin çarpar.
2-Türbelere (şeyhlerde) çaput bağlanması ve dilek dilenmesi. Örneğin; Çocukları olmayanların, Devmıt ıl Vak’a’da cuma günü Cuma Namazı vaktinde dua etmesi, ağacın çatalı içinden yedi defa geçip istediği çocuk sayısınca taşı bir çaput içine sardıktan sonra o ağaca asması. (Ki bazı çaputlardan 40–50 taş çıkıyor!)
3-“Ekmeği ters bırakmayın, günahtır.” söylentisi.
4-“Dekkê dekkê ‘ayn lın har, hılki hey dırs lıhmar tayni dırs-ıl ğızel” ( Güneş güneş, al sana bu eşek dişini ver bana ceylan dişini.) Dişi düşen çocuğun dişini atarken söylediği bu söz hurafedir.
5-“Iktılu lım hêki ıl dâkkê tı tâhzun hasenê”  (Kertenkeleyi öldürün, sevap kazanırsınız.) Bu batıl inanışa göre, kertenkele öğle vakti güneşlenirken, güneşe meydan okumakta; dolayısıyla da Allah’a karşı çıkmış olmaktadır.
6-Yüksek bir yerden atlanacağı zaman “Le tınkısır sêki tey tınkısır sêk ıl ıl’asfor”  (Ayağım kırılmasın kuşun ayağı kırılsın) sözünün söylenmesi.
7-“Tavşanı gördüğünüzde; bir taş alın, gözünüzü kapatın ve dizinize vurun. Tavşan yere düşer, siz de gider yakalarsınız.” Bu söz, kurnazların; saf, tecrübesiz olanları kandırıp eğlenmeleri için söylenmektedir. 8-“Hekhıku fı dafirkin” (tırnaklarınızı birbirine sürtün)  Bu söz iki kişi tartışırken, tartışmanın kavgaya dönüşmesi için söylenmektedir.
9- Lım şekke’ê mevkiinde bulunan kayanın içindeki oyuğa üçtaş atarak üçünün oyukta kalması şartıyla dileklerin kabul edileceği inancı batıldır.
10-Ay ve Güneş tutulması sırasında tenekelere vurulması hatta silahla ateş edilmesi. “ taktıkuv kele levê ıl-huvtê tı tıble’ ılkamar.” denilmektedir.
11-Birine bıçak veya makas gibi kesici aletleri verirken elinden alınmaması, alınması halinde araya husumetin, düşmanlığın çıkacağına inanılması.
12-Ay ve Güneş tutulması sırasında Ay’ın ve Güneş’in ejderha tarafından yutulduğu inancı batıldır. Hatta ejderhayı korkutmak için teneke, tencere, tahta gibi araçlara vurularak ses çıkarılır. Bu seslerle güya ejderha korkutulacak ve Ay veya Güneş kurtarılmış olacak.
13-YEMİNLER: Yemin edilirken birinin başıyla veya bir zat adına yemin edilmesi ÖRNEK: -Hêq şeyh fazıl, hêq şeyh ‘abdılkedır ıhyet rasık,  ıhyet rasık ıl’aziz lı a’tiyuv bı mel ıddınyê kıllê.
14-Çocuğu olmayan kadınlar hamile kalmak için bazı kayaların üzerinden atlayarak ya da dönerek çocukları olacağına inanırlardı. Yine çocuk sahibi olmak için ölü yılanın üzerinden atlanırdı.
15-Yeni doğan çocuklar, birkaç günlük iken bir leğende yıkanır ve vücudu tuzlanırdı. Bu işlem, çocuğun derisinin sertleşmesi veya kokmamaları için yapılırdı.
16-Doğum yapan kadınların 40 gün boyunca karşılaşmamasına özen gösterilirdi. Kadınların karşılaşmasının onlara ve bebeklerine zarar vereceğine inanılırdı. Ayrıca doğum yapan bir kadınla yeni evlenen gelinin 40 gün içinde karşılaşmamalarına özen gösterilirdi.
17-Cinlerin bebeğe zarar vermemesi için kundağa küçük bir çakı, yastığına da iğne iliştirilirdi.
18-Kişiye nazar değmemesi ve kötülüklerden korunmak için kurşun döktürülür. Bu amaçla örtünün altına giren kişinin başının üstünde, kaynatılmış kurşun, su dolu kaba boşaltılır; suya karıştırıldığında aniden sertleşen erimiş kurşunun aldığı şekiller üzerinde yorumlar yapılırdı.
19-Ayaktan çıkarıldıktan sonra yan veya ters dönen ayakkabı, hemen düzeltilmezse ayakkabı sahibinin, işlerinin ters gideceğine ya da ona uğursuzluk getireceğine inanıldığı için ayakkabının dibine hafifçe tükürülerek düzeltilirdi.
20-Köpeğin uzun uzun uluması, bir felakete ya da civardaki kişilerden birisinin öleceğine işaret sayılırdı.
21-Dışarıya bırakılan, bıçağın ya da baltanın sağanak yağmuru dindireceğine inanılırdı.
22-Islık çalan kişinin şeytanları ıslığıyla çevresinde topladığına inanılırdı.
23- Çarşamba ve Cumartesi günleri, Cinlerin ev halkına zarar verecekleri korkusuyla banyo ve çamaşır yıkanmazdı.
24- Baykuş sesinin uğursuzluk getireceğine inanılırdı.
25- Kertenkeleye bakmanın sevapları götürdüğüne inanılırdı.
26- Hastalanan bazı çocuklara dolunayın etkili olduğuna inanılır. İsle, çocuğun yüzüne ve alnına bazı işaretler yapılırdı. Terk edilen bu âdet de eski dinlerden kalma olmalıdır.
27- Hastalanan bazı çocukların kulaklarının arkası veya vücudunda başka yerlere küçük kesikler atılarak tedavi yapılırdı. Hacamat denen kan aldırma, çok eski ve yanlış uygulandığında tehlikeli olabilen bir tedavi yöntemidir.
   Yukarıda bir kısmını zikrettiğimiz inanç ve hurafelerin bir kısmı halen yaşamaktadır. Halkın bilinçlenmesiyle birlikte bunlar yavaş yavaş terk edilmektedir.

Kaynak: Haldeh.com